(CB z ang. Citizen-Band – pasmo obywatelskie, pol. radiostacja pasma obywatelskiego)
W odróżnieniu od krótkofalarstwa, użytkownikiem CB radia może być każdy, bez konieczności posiadania licencji krótkofalarskiej (nadawczej).
Urządzenia CB można używać bez pozwoleń.
Najnowszą regulacją prawną tej kwestii jest rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 12 grudnia 2014r. - w sprawie urządzeń radiowych nadawczych lub nadawczo-odbiorczych, które mogą być używane bez pozwolenia (Dz.U. z 2014 r. poz. 1843). Zgodnie z treścią rozporządzenia nie wymaga pozwolenia radiowego używanie urządzeń nadawczych lub nadawczo-odbiorczych Radia Obywatelskiego CB wyłącznie w zakresie częstotliwości 26,960 - 27,410 MHz, (jest to tzw. "podstawowa czterdziestka", czyli 40 kanałów oddalonych od siebie co 10 kHz) pracujących z modulacją częstotliwości lub amplitudy (FM/AM/SSB) z mocą wyjściową nadajnika do 4W dla FM i AM, oraz z mocą 12W (PEP) dla SSB.
Na powyższych warunkach mogą być używane jedynie urządzenia CB dopuszczone do obrotu (art. 153 ust 1. Prawo telekomunikacyjne), posiadające deklarację zgodności z zasadniczymi wymaganiami, lub posiadające wydaną na podstawie wcześniejszych przepisów homologację, certyfikat zgodności.
Producent lub jego upoważniony przedstawiciel (sprzedawca) ma obowiązek dołączyć do urządzenia radiowego CB podlegającego obowiązkowej ocenie zgodności z zasadniczymi wymaganiami, deklarację zgodności (art. 158 ust 2. Prawo telekomunikacyjne).
Podstawowym rodzajem modulacji stosowanym w Polsce jest modulacja amplitudy AM. Ze względu na mniejsze zakłócenia oraz wyższą jakość odbioru zaleca się stosowanie modulacji częstotliwości FM. Dopuszczalne jest stosowanie modulacji jednowstęgowej SSB, co umożliwia zwiększenie zasięgu i polepszenie jakości transmisji (większy odstęp od szumów i zakłóceń. Urządzenia przystosowane do pracy SSB są bardziej skomplikowane a zatem i droższe. Maksymalna moc nadajnika pracującego z modulacją AM lub FM wynosi 4W, w przypadku modulacji SSB nadajniki mogą pracować z mocą 12W. Osiąga się połączenia o zasięgu nawet kilkudziesięciu kilometrów.
Zakresy częstotliwości CB.
W komunikacji radiowej CB obowiązuje międzynarodowy podział pasma 27MHz na następujące zakresy:
- 26,065 do 26,505 MHz,
- 26,515 do 26,955 MHz,
- 26,965 do 27,405 MHz,
- 27,415 do 27,855 MHz,
- 27,865 do 27,995 MHz.
Te zakresy częstotliwości podzielone są na kanały oddalone od siebie o 10kHz. Każdy zakres obejmuje 40 kanałów. Częstotliwości podane są w "piątkach". Ponieważ ze względów historycznych w Polsce kanały użytkowane są "w zerach" (częstotliwość kończy się zerem), zatem od powyższych częstotliwości należy odjąć 5kHz. Stąd też polskie przepisy komunikacji radiowej przewidują dla radia CB 40 kanałów w paśmie C, w zakresie częstotliwości 26,960 - 27,400MHz. Jest to tzw. podstawowa czterdziestka, czyli 40 kanałów oddalonych od siebie co 10kHz. Pomiędzy niektórymi kanałami istnieje odstęp 20kHz. Te puste miejsca są nazywane dziurami i zwykle oznacza się je numerem poprzedzającego kanału razem z literką A. Te kanały to 3A, 7A, 11A, 15A oraz 19A. Kanały z literą A są wykorzystywane na urządzeniach wyposażonych w funkcję "+10kHz" lub "-10kHz".
Podstawowa czterdziestka.
| Kanał | F [MHz] | Kanał | F [MHz] |
|---|---|---|---|
| 1 | 26.960 | 21 | 27.210 |
| 2 | 26.970 | 22 | 27.220 |
| 3 | 26.980 | 23 | 27.250 |
| 4 | 27.000 | 24 | 27.230 |
| 5 | 27.010 | 25 | 27.240 |
| 6 | 27.020 | 26 | 27.260 |
| 7 | 27.030 | 27 | 27.270 |
| 8 | 27.050 | 28 | 27.280 |
| 9 | 27.060 | 29 | 27.290 |
| 10 | 27.070 | 30 | 27.300 |
| 11 | 27.080 | 31 | 27.310 |
| 12 | 27.100 | 32 | 27.320 |
| 13 | 27.110 | 33 | 27.330 |
| 14 | 27.120 | 34 | 27.340 |
| 15 | 27.130 | 35 | 27.350 |
| 16 | 27.150 | 36 | 27.360 |
| 17 | 27.160 | 37 | 27.370 |
| 18 | 27.170 | 38 | 27.380 |
| 19 | 27.180 | 39 | 27.390 |
| 20 | 27.200 | 40 | 27.400 |
W podstawowym paśmie istnieje kilka kanałów przeznaczonych do zastosowań specjalnych.
CB kanał 9 (ratunkowy)
Kanał służący wyłącznie do wzywania pomocy w nagłych wypadkach. W żadnym wypadku nie należy prowadzić na tym kanale prywatnych rozmów.
CB kanał 19 (drogowy)
Wielu kierowców będących w trasie ma stale włączone radiotelefony na kanale 19.
Kanał używany jest głównie do wymiany informacji o kontrolach drogowych, uzyskania informacji o sposobie dojazdu czy aktualnej sytuacji (utrudnieniach) w ruchu drogowym (np. kolizjach, wypadkach czy nieprzejezdnych drogach), lokalach gastronomicznych, stacjach benzynowych, sklepach czy serwisach samochodowych.
Radioklub SP9RNS uruchomił w Kwietniu 2020 roku Automatyczny Komunikator nadający z Góry Przehyba na wspomnianym 19 kanale.
Urządzenie realizuje dwie funkcje:
- Krótki komunikat nadawany sześć razy dziennie 9:00, 12:00, 15:00, 18:00, 22:00, 23:00 w którym urządzenie "przedstawia się" i podaje swoją lokalizację oraz adres e-mail: cb19am@wp.pl na który można wysłać krótkie info z lokalizacją i raportem słyszalności dla urządzenia ... jest to swego rodzaju BEACON CB
- Nadawanie komunikatów informacyjnych w sytuacjach zagrożenia, problemów komunikacyjnych, nagłych zjawisk pogodowych itp. Urządzenie jest w pełni programowane i konfigurowane zdalnie z poziomu komputera.
CB kanał 28 (bazowy)
Kanał który w latach 90. był używany tylko do wywoływania - tzw. kanał "ogólny". Poza granicami kraju określany jest jako "kanał polonijny".
Do usłyszenia na CB Radio !!!